Jednowierszową formę (1. składnia) można zastosować do krótkich, prostych celów. Forma blokowa (2. składnia) oferuje jednak więcej możliwości do sktrukturowania i jest bardziej elastyczna niż forma jednowierszowa i zazwyczaj jest bardziej czytelna i jest łatwiejsza do dostrojenia.
Forma jednowierszowa umożliwia wprowadzić kilku poleceń, lecz poszczególne polecenia muszą znajdować się na jednym wierszu i muszą być oddzielone średnikiem:
if (a>10) {a=1; b=5; c=0;}
Przy wykonywaniu bloku (2. składnia) jest testowany warunek.
Jeżeli warunek jest
true, wtedy zostaną wykonane następujące polecenia.
Jeżeli warunek jest
false, wtedy są obliczane bloki
else if (jeżeli takie istnieją).
Jeżeli znaleziony warunek jest
true, wtedy są wykonywane następujące odpowiednie polecenia.
Jeżeli żadne polecenie bloku
else if nie jest obliczone jako
true (lub nie ma żadnego bloku
else if), wtedy zostaną wykonane polecenia następująe za
else.
Bloki
else oraz
else if są opconalne. Można mieć dowolną ilość bloków
else if, lecz żaden z nich nie może się pojawić za blokiem
else. Polecenia
if mogą być zagnieżdżone, tzn. mogą być zawarte w innych poleceniach
if.
Można zastosować również jednoweirszową formę do warunkowego przypisania wartości do jednej zmiennej.
Jeżeli warunek jest obliczony jako
true, wtedy jest przypisana wartość za pytajnikiem. W innym przypadku jest przypisana wartość za dwukropkiem.
W języku VBScript do tego celu służy polecenie
If...Then...Else.